'Systeem met efficiënt gebruik opfokstal'
„Wij willen de hennen in de opfok voorbereiden op maximale prestatie in de legperiode. De Bolegg Starter volière past bij ons bedrijf en onze visie. We kunnen de hennen goed trainen zodat ze alle niveaus gebruiken met efficiënt gebruik van de stalruimte”, zegt Carly de Bresser. Bijkomend voordeel is de lagere uitstoot waardoor ze voldoen aan de Brabantse emissie-eisen.
Als voormalige leghenhouder weet familie De Bresser hoe groot het belang van een goede opfok is. „We hebben nu de vierde ronde hennen in deze opfokstallen. Fijne stallen voor het opfokken van de biologische leghennen. Het systeem werkt perfect voor het trainen van de hennen. We verhogen geleidelijk de oplierbare plateaus om te stimuleren dat ze de verschillende niveaus gebruiken. De hennen kunnen overal goed wegkomen, ook onder het systeem”, zegt Carly de Leeuw – de Bresser uit het Brabantse Best. Carly houdt samen met haar ouders, Cor en Diny de Bresser, sinds 2022 biologische opfokhennen. Voorheen hielden ze 15.000 biologische leghennen. Carly ging na haar afstuderen aan de Hogere Agrarische School werken als adviseur opfok en leg bij Verbeek kuikens en hennen, voorheen Verbeek Broederij en Opfok. De staat van de legvolière, de steeds strengere milieuregels en de groeiende interesse van Carly om het pluimveebedrijf over te nemen, deed familie De Bresser besluiten om over te stappen naar opfok. In 2022 zijn beide leghenstallen omgebouwd naar biologische opfokstallen met een Bolegg Starter volière van Vencomatic Group voor in totaal 45.000 opfokhennen.
Leefoppervlakte
De Bresser wilde de twee bestaande stallen gebruiken voor de opfok van biologische leghennen. „Biologische opfokhennen moeten naar buiten dus een traditionele volière mag niet op de grond staan en paste ons minder. De hennen moeten vanuit alle posities de weg naar buiten kunnen vinden”, legt Carly uit. Vanaf 2030 mogen volgens wettelijke biologische regels leefniveaus zonder mestband niet meer meegeteld worden als leefoppervlakte voor de dieren. „Met de Nivo Varia konden we dan maar 30.000 opfokhennen houden omdat onder de kantel- en lierplateaus geen mestbanden kunnen. Met ons nieuwe systeem kunnen we 45.000 hennen houden en maken we efficiënt gebruik van de beschikbare ruimte”, legt Carly uit. De mestbeluchting zorgt voor verdere emissie. Ze voldoen nu aan de Brabantse eisen voor emissiereductie zonder verdere investeringen.De luchtmengkast met ingebouwde verwarming bevalt prima. „De warme lucht gaat de stal in en over de mestband en komt dan direct bij de kuikens. Als we niet hoeven te verwarmen, wordt de luchtmengkast gebruikt als mestbandbeluchting waarmee we ammoniakuitstoot reduceren. Het klimaat in de stallen is prima. We gebruiken de luchtbevochtiging, die op de circulatie-ventilatoren zit, ook als nevelkoeling. Deze hebben we gemaakt om de luchtvochtigheid op peil te houden tijdens het verwarmen. Afgelopen zomer hebben we deze ook gebruikt om te koelen. Dat werkte heel mooi en we konden een paar graden koelen. Het klimaat was heel fijn.” Ook de putloze mestband bevalt goed. „We hoeven geen putten meer schoon te maken”, lacht Carly. Ze leveren de mest aan Walkro. „De vraag naar biologische mest is goed. Walkro verwerkt die in champignoncompost. Het is zonde om die goede mest te verbranden. De prijs is goed.”
Observeren
De nieuwe volièrestal is een rijensysteem met interne plateaus. Het is een combinatie van een rijenvolière en een nivo-varia systeem. „Ik ben samen met mijn vader in Frankrijk wezen kijken want in Nederland stond er toen nog geen. In deze volière zitten oplierbare plateaus waardoor de hennen in het systeem de niveauverschillen leren nemen.” De Starter heeft twee in plaats van standaard drie lagen en een open ruimte onder de volière. De Bresser was de tweede opfokker in Nederland met deze opfokvolière. Inmiddels is de derde geplaatst.Carly heeft vanaf het begin een dagboek bijgehouden en genoteerd wanneer ze wat uitvoerde in de stal. „Dat is gemakkelijk om terug te kijken als aanknopingspunt. Het blijft vooral goed kijken hoe de kuikens reageren en besluiten wat je dan kunt doen. Er zijn bijvoorbeeld rasverschillen in pootgrootte maar ook in aanleren van gedrag. Witte hennen leren sneller dan bruine”, analyseert Carly. De plateaus zijn over de gehele lengte in te stellen. „Soms is dat een nadeel en is het beter om een deel van de lengte hoger te zetten”, licht Cor toe. Met het oplierbare geïntegreerde plateau worden de hennen gestimuleerd om het hele systeem te gebruiken. „Voer op verschillende niveaus stimuleert de hennen om in het systeem te springen. We verhogen de plateaus in stapjes, meestal een keer per week”, legt Cor uit. Hij verzorgt de dagelijkse werkzaamheden. „Het was wennen; bij leghennen heb je vaste werkzaamheden, bij opfok is het elke dag anders. Het is mooi om die ontwikkeling van kuiken tot jonge hen te zien. Ik weet als voormalig leghenhouder hoe belangrijk het is dat de kuikens goed getraind zijn om optimaal te kunnen presteren.” Carly de Bresser: „Ik vind het mooi om een kuiken uit te zien groeien tot leghen. Je bent veel met de dieren bezig. Het opfokken van leghennen is echt een mooie uitdaging.” De drinkleidingen worden automatisch dagelijks doorgespoeld. „In de opfok krijgen de hennen regelmatig via het water entingen of supplementen toegevoegd. We willen zeker weten dat de leidingen schoon zijn”, motiveert Cor de werkwijze. Hij is tevreden over de ledverlichting van Hato. „De lichtverdeling is goed.”
Compartimenten
De Bresser fokt op voor Verbeek kuikens en hennen. Per 1 januari 2024 wordt de productie van broedeieren, eendagskuikens en 17-weekse hennen van Ter Heerdt en Verbeek samengevoegd. „Alles staat of valt met de planning. Voor ons als opfokker zijn er hopelijk alleen maar pluspunten. Minder leegstand en optimale bezetting”, aldus Carly. Stal 1 heeft twee rijen en twee compartimenten, stal 2 drie rijen en drie compartimenten gescheiden door een hekwerk van boven naar beneden. Volgens Skal-regelgeving mag een compartiment maximaal 10.000 opfokhennen huisvesten. Carly: „Voor opfok is flexibele huisvesting een must. Via hekjes onder de rij kunnen we nog aparte afdelingen maken voor een koppel met ander ras of entschema.” Voor de volière staan trapjes. De ervaring van De Bresser tot nu toe is dat bruine hennen daar meer gebruik van maken. Witte hennen vliegen vanaf de grond verder omhoog. Rond de vierde week laten ze een compartiment los. „Ook dan kijken we hoe het gaat en volgt de rest als alles goed gaat.” Op de vraag naar verbeterpunten merkt Cor de Bresser op: „De trapjes blijven slecht vastzitten. Ook het inklappen van de uitklapbare zitstokken en trapjes voor het laden is best veel werk. De hennen gebruiken de uitklapbare zitstokken heel veel.” Vencomatic volgt het gebruik van de systemen intensief en ontwikkelt het door. De trapjes zijn inmiddels aangepast. De avond voor het laden, sluiten ze de hennen op, klappen de springstokken in, hangen de trapjes aan het systeem en schuiven de mest uit het gangpad. De Bresser heeft ervaren dat de mest onder het systeem uitkrijgen de grootste uitdaging is. Ze willen hier nog iets voor maken; wellicht een strooiselschuif onder het systeem of een mestschuif aan de loader. Na mest verwijderen, spuit de schoonmaakploeg de volière schoon waarna het ontsmetten volgt en de stal klaar is voor de volgende ronde. „Wij hebben nu de vierde ronde in de stal. De derde ronde gingen de hennen voor het eerst naar buiten na het opheffen van de ophokplicht. Jammer dat legpluimveehouders niet konden komen kijken. We houden ze op de hoogte met films en foto’s. Prachtig hoe die hennen de stal uitrennen en buiten in de uitloop scharrelen. We zijn blij met de omschakeling en het biologisch opfokken in deze stal. Als de biologische markt nog wat aantrekt, zoals in België, is het helemaal perfect”, zegt Carly de Bresser tevreden.
Publicatie: Vakblad Pluimveeweb › Editie 2023-8
www.pluimveeweb.nl/systeem-met-efficient-gebruik-opfokstal
Tekst: Monique van Loon